Wel een huissleutel, bijna geen rechten
95% van de huishoudelijk werkers zijn vrouwen, veelal migranten, soms ongedocumenteerd
Beste lezer,
Maak jij je eigen huis schoon? Of huur je daar iemand voor in? Wist je dat je dat je - ook als je geen contract hebt, en je hulp zwart betaalt - formeel werkgever bent? Denk daaraan voordat je op vakantie gaat deze zomer!
Ik ga er ook een paar weken tussenuit en ben in augustus weer terug. In de tussentijd tips of ideeën? Reageer op deze nieuwsbrief!
Fijne zomer!
Sophie
Wel een huissleutel, bijna geen rechten
Wie maakt het huis schoon? Bij ruim 1 miljoen Nederlandse huishoudens is dat niet de vrouw of man des huizes, maar één van de 150.000 huishoudelijke hulpen die ons land telt. Gemiddeld is dat bij zo’n 1 op de 8 Nederlandse huishoudens. Onder FD-lezers nog wat meer, vermoed ik.
Het CBS schat dat er in de schoonmaak- en kinderopvangbranche jaarlijks €1,78 mrd zwart wordt omgezet. Indirect zal de bijdrage aan de economie veel groter zijn: hulpen, oppassen en au pairs zorgen ervoor dat hun werkgevers - voornamelijk vrouwen - meer buitenshuis kunnen werken.
Hoogopgeleide vrouwen met hoge inkomens krijgen vaak als advies dat ze thuis minder moeten doen. Die taken eerlijker verdelen met hun partners is blijkbaar onbegonnen werk, en daarom is de tip om ‘zoveel mogelijk uit te besteden’. Maar aan wie besteed je dat werk uit? Juist ja, aan andere vrouwen. 95% van de huishoudelijk werkers zijn vrouwen, veelal migranten, soms ongedocumenteerd. In global care chains laten moeders hun eigen kinderen achter, om elders voor andermans kinderen te zorgen.
Hoewel deze werknemers grotendeels uit het buitenland komen, noemen we hen geen expats. Ze krijgen geen 30%-belastingvrijstelling als compensatie voor de reiskosten of om hun woning in te richten. Sterker nog, wie ongedocumenteerd is kan geen zorgverzekering afsluiten, of terug naar het land van herkomst voor een familiebezoek.
Voor huishoudelijke hulp is er geen cao, de werkgever hoeft geen loonbelasting af te dragen, en de dienstverlener is niet verzekerd voor arbeidsongeschiktheid of ontslag. Het meeste huishoudelijke werk valt onder de Regeling dienstverlening aan huis. Die regeling staat ter discussie, omdat deze de huishoudelijke hulp minder arbeidsrechten geeft dan een reguliere werknemer. Dat is in strijd met het ILO-verdrag Decent Work for Domestic Workers.
De druk op Nederland om dat verdrag te ratificeren, en huishoudelijk personeel daarmee dezelfde rechten toe te kennen als andere werknemers, neemt toe. Ondertussen houdt slechts een kleine minderheid van de werkgevers zich aan de huidige wetgeving.
Ook als u geen arbeidscontract heeft getekend, en uw hulp zwart betaalt, bent u namelijk formeel werkgever. U bent dan verplicht minimaal het minimumloon (€13,68 per uur) te betalen, plus 8% vakantiegeld. Het minimumloon wordt twee keer per jaar geïndexeerd. Ook heeft de hulp recht op maximaal zes weken doorbetaling tijdens ziekte, en minstens vier weken betaald vakantie.
Daar kunt u deze zomer dan mee beginnen.
Verscheen op 15 juli als column in het Financieele Dagblad. Lees ook hier.
Meer hierover lezen/luisteren?
Ze hebben 15 huissleutels, maar geen thuis: schoonmakers zijn de stille kracht van vrouwenemancipatie (artikel) - Bregje Hofstede op de Correspondent
De (on)gemakken van een schoonmaker in huis (podcast) - Lotteke Boogert in NRC Vandaag
De positie van huishoudelijk werkers: wie maakt het huis schoon? (podcast) - Coco van Beveren en ik interviewden Maitet Ledesma (FNV Migrant Domestic Workers) in I’m Speaking
Afgelopen zaterdag schreef ik een essay in het FD over de kinderopvang als basisvoorziening: Goede opvang voor kinderen is economisch gezien een no-brainer – maak het daarom een publieke zaak
Fijne zomer!
