Mannelijke intuïtie

Zolang mannen op sleutelposities hun intuïtie hoger aanslaan dan de wetenschap, krijgen vrouwen niet het salaris dat ze verdienen

Beste lezer,

Kloppen die cijfers wel? Uit welk jaar komt dit onderzoek? Is er wel gecorrigeerd voor het feit dat vrouwen vaker in deeltijd werken? En minder vaak in topfuncties zitten? En eigenlijk gewoon minderwaardig zijn?

Okay, die laatste vraag laten ze meestal weg. Maar altijd als ik ergens presenteer over (salaris)ongelijkheid zit er wel iemand in het publiek die dit soort ‘kritische’ vragen stelt over het onderzoek. Meestal getuigt het niet van écht kritisch denken en zijn ze ook niet écht geïnteresseerd in het antwoord. Het twijfel zaaien doet meer denken aan het #justaskingquestions van Doutzen Kroes. In mijn column beschrijf ik volgens welk script dat meestal gaat.

Verder in deze nieuwsbrief een aantal tips!

Fijne week,

Sophie

---

Mannelijke intuïtie houdt de loonkloof in stand

In het UMCG krijgen vrouwen significant minder betaald dan mannen voor gelijk werk, meldt het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Het verschil is het grootst onder de medisch specialisten, waar vrouwen 6% minder betaald krijgen voor hetzelfde werk. Voor ‘snijdende’ artsen loopt dat soms wel op tot 10%, blijkt uit een doorwrocht onderzoek onder ruim 13.000 medewerkers in een periode van acht jaar.

Zulke uitkomsten roepen altijd twee soorten reacties op. De minderbetaalden (v) zijn blij dat ze hun ervaring eindelijk kunnen staven met cijfers, en het over oplossingen kunnen gaan hebben. De meerbetaalden (m) worden ongemakkelijk. Hun gevoel zegt iets anders dan de cijfers.

Discriminatie glashard ontkennen is natuurlijk lastig. Maar wat je altijd kunt doen is het onderzoek ter discussie stellen. Een podcastdialoog tussen hoogleraar Marcel Levi en huisarts Hans van Santen illustreert exact welke stappen mensen volgen als hun wereldbeeld last heeft van de feiten.

Photo by Mika Baumeister on Unsplash

Stap 1. Begin positief. Gelijk loon is ‘superbelangrijk’ en de studie ‘de moeite waard’. We willen ‘niets afdoen’ aan de waarnemingen.

Stap 2. Zaai twijfel. Hmm. Zit het verschil misschien in de onregelmatigheidstoeslag? Of zou het komen doordat mannen vaker afdelingshoofd zijn? (Waarom zou je het onderzoek lezen voordat je je vragen de publieke ruimte inslingert? Dan had je kunnen weten: het antwoord op beide vragen is nee.)

Stap 3. Eis meer onderzoek. Verzucht dat de resultaten ‘nog wel elders moeten worden geverifieerd’. Alsof Aletta Jacobs niet al 100 jaar geleden boze brieven kreeg omdat ze evenveel in rekening bracht als mannelijke artsen. Alsof niet reeds in 1984 een studie in 154 instellingen onder 50.000 personen concludeerde dat ziekenhuizen massaal de Wet gelijk loon overtraden. En alsof er geen metastudie bestaat die op basis van 46 wereldwijde wetenschappelijke artikelen de gender pay gap in de geneeskunde een ‘voortdurende crisis’ noemt, in alle specialismen.

Stap 4. Doe een ‘fact check’. Daarvoor gebruiken de artsen hun eigen gevoel en ervaring. Vrouwen structureel onderbetalen? Van Santen kan zich er ‘helemaal niets bij voorstellen’. Er gaat niets boven de mannelijke intuïtie, zelfs de wetenschap niet.

Stap 5. Schuif de wetenschap opzij. Levi weet iets beters: een poll onder de luisteraars. Geloven jullie dat vrouwen in de zorg minder krijgen voor hetzelfde werk? Gewoon antwoorden met ‘ja’ of ‘nee’. Tja. Geloven jullie dat roken kanker veroorzaakt? Of vaccineren levens redt? Súper benieuwd hoe mijn lezers daarover denken.

Het gesprek laat de reflex zien waar menig directeur inschiet na zo'n onderzoek: dit kán niet waar zijn. Zolang mannen in sleutelposities hun intuïtie hoger aanslaan dan de wetenschap, krijgen vrouwen niet het salaris dat ze verdienen.

Verscheen op 22 april 2024 als column in het Financieele Dagblad. Lees ook hier.

Tips

• Lees meer over wat kritisch denken nu echt betekent in dit artikel van wetenschapsjournalist Sjamadriaan (Adriaan ter Braack)

• Multitasken is dé manier om het minst van je leven te genieten, schrijft Oliver Burkeman in het FD. Auteur van het zeer lezenswaardige boek Four Thousand Weeks - Time Management for Mortals hamert erop dat je in je korte leven (4.000 weken, als je mazzel hebt) nooit alles kunt doen wat je zou willen, en dat moet leren te aanvaarden. Níet proberen tijd te optimaliseren, productiever te worden en te multitasken (volgens Burkeman verzet je je dan tegen je beperkte tijd), maar juist te durven kiezen en je volledige aandacht op één taak te richten. Maar níet multitasken en helemaal aanwezig zijn is zo makkelijk nog niet.

• Ik zag de indrukwekkende film Four Daughters over een Tunesische moeder (Olfa Hamrouni) met vier dochters, van wie er twee zijn geradicaliseerd en bij IS aangesloten. Ze heeft hen al zeven jaar niet gezien. De film is een ‘fictieve documentaire’ waarin echte mensen samenwerken met acteurs (die onder meer de rollen van de verdwenen dochters vertolken). Heel mooi gemaakt en een indrukwekkend verhaal dat je nog dagen bij blijft.

Wie zou deze nieuwsbrief nog meer moeten lezen?

Spread the word!

Heb je vragen, tips, ideeën? Reageer vooral op deze mail!